‘Code rood’ volgens marktindicator met trackrecord van 150 jaar

Zelfs in tijden van economische voorspoed zouden de aandelenkoersen van nu aan de hoge kant zijn.

Een van de meest betrouwbare indicatoren van de Wall Street geeft ‘code rood’ aan. Volgens dit beproefde waarderingsinstrument bevinden wij ons in een van de duurste aandelenmarkten sinds 1871 en volgt er onvermijdelijk een terugval. The Motley Fool legt het uit.

De aandelenmarkt heeft een tumultueus jaar doorgemaakt met uitzonderlijke schommelingen. Begin april 2025 incasseerden de S&P 500 en de Dow Jones verliezen die tot de top 5 van scherpste dalingen worden gerekend. Dat werd kort daarna gevolgd door spectaculair herstel. Binnen enkele dagen gingen de belangrijkste beursindices van correctiegebied naar recordhoogten.

Deze sterke ommekeer lijkt optimisme te bevestigen, maar de Shiller P/E ratio van de S&P500, ook wel de cyclisch aangepaste P/E ratio of CAPE-ratio genoemd, waarschuwt voor serieuze risico’s.

De Shiller P/E-ratio is een aangepaste versie van de traditionele koers-winstverhouding. Waar de standaard P/E kijkt naar de winst over de afgelopen 12 maanden, gebruikt de Shiller P/E het gemiddelde van de reële (voor inflatie gecorrigeerde) winst over de afgelopen tien jaar. Dat maakt het een betrouwbaardere maatstaf om lange termijn waarderingen te beoordelen, vooral in cyclisch gevoelige markten.

Feilloos patroon

Natuurlijk kan geen enkele indicator de toekomst met zekerheid voorspellen. Maar deze maatstaf heeft wel een succespercentage van 100% bij het voorspellen van de richting van de aandelenmarkt over een periode van meer dan 150 jaar.

Op 10 juli 2025 sloot de S&P 500 op een nieuw record, met een Shiller P/E van 38,26. Dat niveau ligt dicht bij eerdere pieken in marktwaardering, zoals tijdens de dotcom-zeepbel en begin 2022. Met deze stand staat de markt op het punt de op twee na hoogste waardering in meer dan 150 jaar beursgeschiedenis te bereiken.

Er zijn slechts zes periodes geweest waarin de Shiller P/E boven de 30 stond en dat niveau minstens twee maanden vasthield. In alle vijf voorgaande gevallen volgde uiteindelijk een forse terugval van 20% tot zelfs 89% in grote aandelenindices zoals de Dow Jones, S&P 500 en Nasdaq. De huidige situatie kan leiden tot een correctie op de aandelenmarkten, omdat de waarderingen onhoudbaar hoog zijn.

Hoewel de Shiller-ratio geen exact timinginstrument is – soms daalt de markt snel na het bereiken van hoge waarderingen, soms pas jaren later – is het patroon van overwaardering gevolgd door forse dalingen consistent. De waarde van deze indicator zit in het signaleren van onhoudbare waarderingen die uiteindelijk tot correctie leiden, niet in het voorspellen van het exacte moment waarop dit gebeurt.

Elk nadeel heeft een voordeel – ook een marktcorrectie

Tegelijkertijd biedt deze waarschuwing een waardevol perspectief. Correcties en bearmarkten zijn onvermijdelijk, maar historisch gezien relatief kort van duur. Data van Bespoke Investment Group tonen aan dat bearmarkten in de S&P 500 gemiddeld 286 dagen duren, met geen enkele langer dan 630 dagen. Daartegenover staan bullmarkten die gemiddeld 1.011 dagen aanhouden – bijna vier keer zo lang.

De huidige bullmarkt begon in oktober 2022. Als de trend van voorgaande markten zich voortzet, is het aannemelijk dat de stijging nog enige tijd aanhoudt, zelfs als er tussentijdse correcties optreden. In dat licht gezien hoeven forse correcties geen reden tot paniek te zijn, maar eerder kansen om tegen lagere koersen in te stappen.

Beleggen voor de lange termijn loont

De geschiedenis leert dat ondanks tijdelijke dalingen de aandelenmarkt over de lange termijn stijgt. Wie zich niet laat leiden door paniek en juist gebruik maakt van marktzwakte, kan er op termijn voordeel uit halen. Als de Shiller P/E opnieuw gelijk krijgt en de markt binnenkort een daling inzet, dan biedt dit beleggers de mogelijkheid om kwaliteitsaandelen of indexfondsen (ETF’s) tegen een gunstigere prijs op te pikken.

Meer dan een eeuw aan beursgeschiedenis ondersteunt het idee dat strategisch en geduldig beleggen loont. Voor beleggers met lange adem kunnen zulke periodes juist het fundament leggen voor toekomstig rendement.

Bronnen: The Motley Fool, YCharts, belegger.nl, Arthur Mazi, Bespoke Invest